Μετάφραση: Elena Lazăr
Με πρόλογο του ποιητή για τη ρουμανική έκδοση
Πρόλογος: Τάκης Μαυρωτάς
Εισαγωγική μελέτη: Θανάσης Θ. Νιάρχος
«Η Βιβλιοθήκη Νεοελληνικής Λογοτεχνίας /Biblioteca de Literatură Neoelenă», Εκδόσεις Ομόνοια, 2021, 254 σελ.
Η δίγλωσση ανθολογία περιέχει 87 ποιήματα που είναι αντιπροσωπευτικά για τη θεματική επιλογή και τη υφολογική έκφραση του ποιητή από το ντεμπούτο του έως σήμερα. Ο τόμος περιέχει ποιήματα που πρωτοκυκλοφόρησαν στον εορταστικό τόμο για τα 45 χρόνια από το ντεμπούτο του Σπύρου Κοκκινάκη (Αθήνα, 2019). Επίσης, περιλαμβάνει και ποιήματα από δυο πρόσφατους τόμους του 2020, που είχαν σημαδέψει καθοριστικά τη διαδρομή του ποιητή. Με τα 15 ποιήματα από τον τόμο Κύκλους υφαίνει η ύπαρξη, εμπνευσμένα από το δραματικό έτος 2020 εξαιτίας της πανδημίας, ο ποιητής υποδεικνύει ακόμη μια φορά ότι δεν αγνοεί τίποτα από αυτά που συμβαίνουν γύρω μας, καθώς εργάζεται στον τομέα της υγείας και προσπαθεί καθημερινά να βρει λύσεις σε προβλήματα που συχνά φαίνονται άλυτα. Σ’αυτά τα ποιήματα βρίσκουμε εμβληματικούς στίχους για την ψυχολογική κατάσταση που ζούμε σήμερα: Το πρωί τού χτύπησαν τη θύρα οι άκλαυτοι/Που λαχταρούσαν καλέσματα βιώματα αναπνοές/ Δεν άνοιξε/ Δεν ήξερε/Δεν γνώριζε κανέναν/Έτσι όπως ήταν διπλωμένοι/Με μάσκες γάντια και σιωπή/ Έφυγαν χωρίς να χαιρετήσουν/ Γυμνοί από λέξεις. Ο δεύτερος τόμος που τιτλοφορεί Ο Αλεξανδρινός περιλαμβάνει 14 ποιήματα για τον Κωνσταντίνο Π. Καβάφη, τον ποιητή που είχε επηρεάσει τα πρώτα χρόνια της δημιουργίας του, και από τον οποίο ο Κοκκινάκης κατάφερε σταδιακά να αποστασιοποιηθεί και να βρει τον δικό του ποιητικό λόγο. Πρόκειται για ένα συναισθηματικό θέμα που ακολουθεί τη σειρά ποιημάτων που αφιερώθηκαν κατά καιρούς στον διάσημο «Αλεξανδρινό» από Έλληνες και ξένους ποιητές (συμπεριλαμβανομένων των Ρουμάνων).
Σπάνια κάποιος ποιητής είχε προκαλέσει τόσο πολύ το ενδιαφέρον των κριτικών και των ποιητών ώστε πραγματικά να υπάρχουν ολόκληρα βιβλία που αναφέρονται σε συγκεκριμένους τόμους του Κοκκινάκη ή στα θέματά του. Ο αριθμός αυτών των βιβλίων αφιερωμένων στο έργο του Κοκκινάκη υπερβαίνει τους τόμους που ο ίδιος ο ποιητής είχε δημοσιεύσει κατά την διάρκεια της ζωής του.
«Ο Σπύρος Κοκκινάκης είναι ένας από τους επιφανέστερους ποιητές της γενιάς του 1970», μας διαβεβαιώνει ο Τάκης Μαυρωτάς, που υπογράφει τον πρόλογο. «Ο ποιητικός του λόγος», συνεχίζει αυτός, «ρέει ελεύθερα, αυθόρμητα, γεμάτη εμπνεύσεις και βαθύ ποιητικό στοχασμό… Ο στίχος του δείχνει πνεύμα άγρυπνο, φιλοσοφημένο. Πηγαίος ο στίχος του, ανεπιτήδευτος, ζυγισμένος με ακρίβεια σε κάθε στροφή και ποίημα». Στην εισαγωγική μελέτη, ο Θανάσης Θ. Νιάρχος (γ. 1945), ο ίδιος σπουδαίος ποιητής, κάνει μια γενική περιγραφή του δημιουργικού έργου του συναδέλφου του, προσπαθώντας να συλλάβει «μερικά χαρακτηριστικά γενικά της ποίησής του στο σύνολό της». «Μαζί με όλα τα κοσμητικά που θα δικαιολογούσε η ποίηση του Σπύρου Κοκκινάκη, αν μου ζητούσαν έναν επιπλέον χαρακτηρισμό θα την ονόμαζα ως μια ποίηση ‘απρόβλεπτη’. Σύντομα ή εκτεταμένα τα ποιήματα ή οι στίχοι δεν γίνονται ποτέ μα ποτέ κρυπτικά και κρυπτικοί καθώς μια εικόνα, αν και δεν προσφέρεται παρά σε μια μόνο ερμηνεία, η εικόνα αυτή, δημιουργεί επάλληλους κύκλους όσον αφορά την προοπτική και το βάθος των πραγμάτων».
Ο χρονολογικός πίνακας συνταγμένος σύμφωνα με τις απαιτούμενες προδιαγραφές, κλείνει με διατύπωση μιας σειράς απόψεων που εκφράστηκαν από σπουδαία ονόματα των Γραμμάτων, από ακαδημαϊκούς (αείμνηστη ποιήτρια Κίκη Δημούλα) έως κριτικούς λογοτεχνίας Γεώργιο Ι. Κασιμάτη, Άννα Κελεσίδου, Στέφανο Ροζάνη, ποιητές (Μανώλη Αναγνωστάκη, Γιάννη Κουτοχέρα) και πεζογράφους (Δημήτρη Χατζή) ή μεταφραστές (Gaston-Henry Aufrère).
Η έκδοση του τόμου σε επετειακό έτος, όταν γιορτάζουμε τα 200 χρόνια από την έναρξη της Ελληνικής Επανάσταση, ενισχύει το συναίσθημα της χαράς του ποιητή: «τη χρονιά που η πατρίδα μου γιορτάζει τα 200 χρόνια από την ελληνική επανάσταση για την απελευθέρωση από το τουρκικό ζυγό. Στην οποία απελευθέρωση ουσιαστικό ρόλο είχε και η Ρουμανία»
Γεννημένος στον Πειραιά το 1954, ο Σπύρος Κοκκινάκης είναι διδάκτορας και απόφοιτος δυο Πανεπιστήμιων της ελληνικής πρωτεύουσας, με πολλές ειδικότητες σε τομείς της Παιδαγωγικής, της Ψυχολογίας καιτης Διαχείρισης Υπηρεσιών στον Τομέα της Υγείας. Ο ποιητής δημοσίευσε από την αρχή της σταδιοδρομίας του μέχρι σήμερα 14 τόμους ποίησης, έγραψε δοκίμια και επιστημονικά άρθρα για τη λογοτεχνία και για τους συναδέλφους λογοτέχνες. Οι στίχοι του έχουν μεταφραστεί στα γαλλικά, αγγλικά, ιταλικά, ισπανικά και ρουμανικά. Από τα πολλά βραβεία που έχει λάβει κάνουμε εδώ αναφορά στο πιο πρόσφατο που του είχε απονεμηθεί το 2019 από την Ακαδημία Αθηνών για τον τόμο Λυκόφως των ορίων, «μια από τις πιο επιτυχημένες ποιητικές συλλογές των τελευταίων δεκαετιών», όπως ισχυρίζεται η Επιτροπή Βραβείου. Στον πρόλογο της παρούσας έκδοσης, ο ποιητής εκφράζει την ελπίδα ότι η μετάφραση μεταδίδει έξοχα τον ποιητικό του λόγο, «τη συγκίνηση που αναδύουν οι λέξεις που δηλώνουν την ουσία του κόσμου, τη μοναξιά, την αγάπη, την αγωνία, το πάθος, την επιθυμία, την ελπίδα, την έμπνευση, την αναζήτηση, σε μια αδιάρρηκτη ενότητα ανάμεσα στον άνθρωπο και τη φύση. Συνεχίζοντας έτσι την μακραίωνη σχέση της ελληνικής ποίησης με το ρουμανικό πολιτισμό».
Η Εστία του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού στο Βουκουρέστι εγκαινιάστηκε το 2008 με στόχο την προώθηση του ελληνικού πολιτισμού μέσα από πολιτιστικές εκδηλώσεις και μαθήματα ελληνικής γλώσσας. Για τον σκοπό αυτό, δημιουργήθηκαν στενοί δεσμοί με ρουμανικούς και ξένους πολιτιστικούς φορείς στο Βουκουρέστι. Η Εστία Βουκουρεστίου του ΕΙΠ είναι μέλος του τοπικού δικτύου EUNIC και συμμετέχει τακτικά στις κοινές εκδηλώσεις του όπως η Νύχτα των Πολιτιστικών Ινστιτούτων, το Φεστιβάλ Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου, το Σαλόνι των Κινούμενων Σχεδίων, η Ευρωπαϊκή Ημέρα Γλωσσών, η Νύχτα της Λογοτεχνίας κ.ά.