«Όλοι οι μήνες είν’ καλοί, όλοι να ’χουν την ευχή» — Βελιγράδι

Ένας γέρος και μια γριά βρίσκουν μια δεκάρα στην αυλή τους, οι μοίρες μοιραίνουν μια κόρη να γίνει η ωραία του κόσμου, ένα ρεβίθι σκάει και πετιέται ένα παιδί.

Ένα κορίτσι γεύεται της ελιάς το δάκρυ και από το σμίξιμό τους γεννιέται ένα ατρόμητο αγόρι, τα ρούχα του φτωχού παιδιού τα φαίνει μια αράχνη και όταν η καλή γριά συναντά δώδεκα παλικάρια που τη ρωτούν ποιο είναι το καλύτερο, εκείνη τους ζεσταίνει με το λόγο της τον αγαπητικό: «Όλοι οι μήνες είν’ καλοί, όλοι να ’χουν την ευχή».

Ένα αφιέρωμα στους δώδεκα μήνες του χρόνου, ένα ταξίδι με παραμύθια, έθιμα, παροιμίες, τραγούδια και σύμβολα μέσα από την ελληνική λαϊκή παράδοση παρουσιάζεται στην Εστία του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού στο Βελιγράδι από τις 15 Δεκεμβρίου και μέχρι τα μέσα Φεβρουαρίου 2015, με αφορμή τα εγκαίνια του νέου της χώρου.

Τα παραμύθια μάς μαγεύουν και μας παρηγορούν γιατί πραγματοποιούνται εντός τους όλες οι ευχές και οι επιθυμίες μας. Μας σαγηνεύουν και μας λυτρώνουν γιατί μας μιλούν μ’ έναν άλλο λόγο, λόγο συμβολικό, μαγικό, ποιητικό, μας μιλούν μ’ ένα λόγο κάτω από το λόγο, για όλα όσα μας απασχολούν και μας παιδεύουν. Τα παραμύθια μάς θέλγουν γιατί μας ταξιδεύουν αλλού. Αίρονται μέσα τους οι κανόνες της λογικής, όλα είναι δυνατά, τίποτα δεν αποκλείεται. Η ευχή και η πραγμάτωσή της γίνονται ένα. Ο θρίαμβος του φτωχού, του καλού, του ταπεινού, δίνει και σ’ εμάς τη δυνατότητα να δραπευτεύσουμε από τις δυσκολίες μας, μας απελευθερώνει, μας παρέχει παραμυθία.

Κάθε μήνας και μια ιστορία, ένα άκουσμα, μια γεύση, μια μυρωδιά, μια εικόνα. Παρουσίαση των δώδεκα μηνών του χρόνου μέσα από τις λαϊκές τους ονομασίες, έθιμα, παροιμίες και παραμύθια, προβολή σύντομου βίντεο με θέμα τα έθιμα της Ελλάδας, παραδοσιακές και έντεχνες μουσικές για τα Χριστούγεννα, την Πρωτοχρονιά και τα Φώτα, αναμνηστικό υλικό και το «δέντρο των μηνών», μια αναπαράσταση των εθίμων μέσα από συμβολικά αντικείμενα.

Σημαντικό μέρος του υλικού του αφιερώματος αντλήθηκε από το Ημερολόγιο «Όλοι οι μήνες είν’ καλοί, όλοι να ’χουν την ευχή – Λαϊκά παραμύθια για τους δώδεκα μήνες», που κυκλοφόρησε το 2008 από τις εκδόσεις Αρμός σε ανθολόγηση-επιμέλεια των συγγραφέων και αφηγητριών Εύης Γεροκώστα και Χριστίνας Φραγκεσκάκη και σε εικονογράφηση του Γιώργου Κόρδη.

Θερμές ευχαριστές στον Γιώργο Χατζηιακώβου των εκδόσεων «Αρμός» και στη συγγραφέα και αφηγήτρια παραμυθιών Χριστίνα Φραγκεσκάκη για την παραχώρηση των δικαιωμάτων για τα κείμενα. Επίσης, ιδιαίτερες ευχαριστίες εκφράζονται στον ζωγράφο Γιώργο Κόρδη για την ευγενική παραχώρηση των εικόνων και το εισαγωγικό κείμενό του για τους δώδεκα μήνες του έτους. Επίσης, στον μουσικό Βασίλη Ι. Οικονόμου για τη συμβολή του στην επιλογή του μουσικού υλικού.

Αρχή του ταξιδιού, αρχή του παραμυθιού… καλησπέρα της αφεντιάς σας!

Επιμέλεια έκθεσης: Εύη Γεροκώστα

15 Δεκεμβρίου 2014 – 13 Φεβρουαρίου 2015
Εστία Βελιγραδίου του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού
Resavska 34, 11000 Beograd