Νέα δράση του ΕΙΠ στο χώρο του Βιβλίου: Δίγλωσση έκδοση για τον Αντώνη Μυστακίδη με την υποστήριξη του ΕΙΠ Βουκουρεστίου
Κυκλοφόρησε πρόσφατα από τη σειρά «Βιβλιοθήκη Νεοελληνικής Λογοτεχνίας» και με την υποστήριξη της Εστίας του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού στο Βουκουρέστι, μονογραφία αφιερωμένη σε μια λαμπρή προσωπικότητα της ελληνικής διασποράς. Αξιοποιώντας το πλούσιο υλικό του αρχείου Μυστακίδη που σχετίζεται με τη Ρουμανία, ο Θεοδόσης Πυλαρινός πρότεινε στις Εκδόσεις Ομόνοια τη δημοσίευση, σε δίγλωσση έκδοση, στα ελληνικά και τα ρουμανικά, τις δύο γλώσσες με τις οποίες διαπλάστηκε και δημιούργησε το έργο του ο λόγιος, ο καθηγητής, ο ποιητής, ο μεταφραστής και ο εκδότης Αντώνης Μυστακίδης.
Αξιοποιώντας το πλούσιο υλικό του αρχείου Μυστακίδη που σχετίζεται με τη Ρουμανία, ο Θεοδόσης Πυλαρινός πρότεινε στις Εκδόσεις Ομόνοια τη δημοσίευση, σε δίγλωσση έκδοση, στα ελληνικά και τα ρουμανικά, τις δύο γλώσσες με τις οποίες διαπλάστηκε και δημιούργησε το έργο του ο λόγιος, ο καθηγητής, ο ποιητής, ο μεταφραστής και ο εκδότης Αντώνης Μυστακίδης.
Γεννημένος στον Αλμυρό της Θεσσαλίας, ο Αντώνης Μυστακίδης (1908-1989), γνωστός επίσης με το ψευδώνυμο Μεσεβρινός (από την αρχαία Μεσημβρία, το σημερινό Nesebăr της Βουλγαρίας, γενέτειρα των γονέων του), πέρασε τα πρώτα είκοσι πέντε χρόνια της ζωής του στη Ρουμανία. Μαθητής των Ελληνικών Εκπαιδευτηρίων Βουκουρεστίου, σπούδασε κλασική φιλολογία, τη χρυσή εποχή των κλασικών σπουδών. Μετά την αποφοίτηση, ανέλαβε τη διεύθυνση του σχολείου της ελληνικής κοινότητας του Σουλινά στις εκβολές του Δούναβη. Έκανε την πρώτη του εμφάνιση ως ποιητής, εκδότης περιοδικού και δημοσιογράφος όταν ήταν ακόμα μαθητής λυκείου. Το 1940 κατετάγη εθελοντής και πολέμησε στο αλβανικό μέτωπο.
Ενώ στη Ρουμανία είχε διακριθεί ως ο πιο γόνιμος μεταφραστής της ελληνικής λογοτεχνίας στα ρουμανικά, στην Ελλάδα και αργότερα στην Αίγυπτο και τη Σουηδία, απέκτησε τη φήμη του πιο δραστήριου μεταφραστή της ρουμανικής λογοτεχνίας στα ελληνικά. Παράλληλα με τις μεταφράσεις και τις μελέτες Ρουμάνων συγγραφέων, τα χρόνια του πολέμου εξέδωσε στη Θεσσαλονίκη τρία έργα με ρουμανικό περιεχόμενο, ανάμεσά τους και μια σημαντική μελέτη, που έμεινε μέχρι σήμερα μοναδική, αφιερωμένη στον Ρουμάνο ποιητή Μιχαήλ Εμινέσκου.
Δάσκαλος επί τρία χρόνια (1953-1956) στην περίφημη Αμπέτειο Σχολή της αιγυπτιακής πρωτεύουσας, ο Αντώνης Μυστακίδης, παράλληλα με την προβολή της ελληνικής λογοτεχνίας, έφερε τους Έλληνες της χώρας του Νείλου σε επαφή με τη ρουμανική λογοτεχνία. Κείμενα Ρουμάνων συγγραφέων μπορεί να βρει κανείς σε διάφορα ελληνικά περιοδικά από το Κάιρο μέχρι την Αλεξάνδρεια του Καβάφη.
Τους δεσμούς του με τη ρουμανική λογοτεχνία τους διατήρησε και μετά το 1957, όταν εγκαταστάθηκε στη Σουηδία (ως καθηγητής της ελληνικής γλώσσας στο Πανεπιστήμιο του Lund και επισκέπτης καθηγητής στην Κοπεγχάγη), συνεχίζοντας να δημοσιεύει μεταφράσεις ρουμανικών έργων σε ελληνικά περιοδικά. Σε αλφαβητάρι για τα Ελληνόπουλα της Σουηδίας περιλαμβάνει και το πεζογράφημα «Πέντε ψωμιά του Ιόν Κρεάνγκα». Είναι γνωστή η συνεργασία του με το περιοδικό «Διαγώνιο» του αείμνηστου ποιητή Ντίνου Χριστιανόπουλου, καθώς και σε πολλά άλλα ελληνικά λογοτεχνικά περιοδικά.
Πρωτεργάτης φιλολογικών-λογοτεχνικών-ιστορικών σειρών, όπως η «Ελληνοσκανδιναβική Βιβλιοθήκη» και τα «Τετράδια του Ρήγα», ο Μυστακίδης θα προσελκύσει στην εκδοτική ομάδα του νέους Κύπριους φιλολόγους και λογοτέχνες. Η Κύπρος γίνεται έτσι η νέα εστία του ελληνισμού που εντάσσεται στη σφαίρα των δραστηριοτήτων του. Η ενασχόλησή του με την Κύπρο, τους ανθρώπους της, τους αγώνες και τις αγωνίες της, τα γράμματα και τη θέση της στον ελληνισμό, καλύπτουν πολλές και ενδιαφέρουσες σελίδες του έργου. Το Νησί της Αφροδίτης θα μείνει στην καρδιά του, σε σημείο που να δωρίσει ένα μεγάλο μέρος της δουλειάς του, το αρχείο του, στο Κέντρο Μελετών της Ιεράς Μονής Κύκκου της Λευκωσίας. Υπό την αιγίδα του Κέντρου εκδόθηκαν τα τελευταία χρόνια τρεις τόμοι με αλληλογραφία του Μυστακίδη με προσωπικότητες της κυπριακής λογοτεχνίας.
Καρπός κοπιαστικής και προσεκτικής έρευνας στο τεράστιο αρχείο που στεγάζεται στην Κύπρο, αλλά και στην Αθήνα, στο Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο, η μονογραφία ανασυνθέτει τη βιογραφία του πρωταγωνιστή, επιμένοντας, σε κάθε περίοδο της ζωής του, στις πολλαπλές ενασχολήσεις του και τις σχέσεις, μέσω της αλληλογραφίας, με σπουδαίες λογοτεχνικές και πνευματικές προσωπικότητες της εποχής του. Στη μονογραφία του καθηγητή Πυλαρινού, ζωντανεύουν στιγμές από τη ζωή και την προσφορά του Μυστακίδη στο Βουκουρέστι, στη Θεσσαλονίκη, στο Κάιρο, στη Λουντ και στη Λευκωσία. Παράλληλα προσφέρονται πλούσια στοιχεία, πολλά από τα οποία είναι ανέκδοτα, για το τεράστιο πολύπλευρο έργο του Έλληνα αυτού της διασποράς με βαθιές ρίζες στη Μεσημβρία.
Η μονογραφία κυκλοφόρησε με την υποστήριξη του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού (παράρτημα Βουκουρεστίου) και της εταιρείας Stem Life S.A.
Θεοδόσης Πυλαρινός: «Αντώνης Μυστακίδης Μεσεβρινός», Μονογραφία
Δίγλωσση έκδοση
Μετάφραση Ελένα Λάζαρ
Εκδόσεις ΟΜΟΝΟΙΑ, Βουκουρέστι, 2020
328 σελ.+24 σελίδες με έγχρωμες εικονογραφήσεις