Το Πνεύμα της Μουσικής: Από την Κυκλαδική στην Μπαρόκ εποχή» — Τεργέστη

To Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού Ιταλίας, η Ελληνική Κοινότητα Τεργέστης και το Πανεπιστήμιο Τεργέστης – Νεοελληνική Γλώσσα διοργανώνουν στην Τεργέστη την εικαστική έκθεση «Το Πνεύμα της Μουσικής: Από την Κυκλαδική στην Μπαρόκ εποχή», με έργα της ελληνικής καταγωγής ζωγράφου από την Τεργέστη Αλίκης Ψαχαροπούλου.

Την έκθεση θα παρουσιάσει η κριτικός τέχνης και αρχιτέκτονας Barbara Fornasir, ενώ μετά τα εγκαίνια θα ακολουθήσει συναυλία κλασικής μουσικής με την ορχήστρα «Trio Nova Academia» και ερμηνευτές τους Stefano Casaccia (φλάουτο), Leopoldo Pesce (βιολί) και Antonella Costantini (αρμόνιο).
Στο κλείσιμο της έκθεσης, την 11η Απριλίου και ώρα 17.30, θα γίνει η παρουσίαση του μυθιστορήματος «Mathilde bianca di calce» (Ματίλντε λευκή σαν ασβέστης), του Francesco Puccio, με υπόθεση που διαδραματίζεται σε ένα νησί των Κυκλάδων. Την παρουσίαση του βιβλίου θα κάνει ο δημοσιογράφος Ugo Salvini.

Η Αλίκη Ψαχαροπούλου γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Τεργέστη, από πατέρα Έλληνα από τη Σίφνο και μητέρα Ιταλίδα. Το γεγονός ότι μεγάλωσε στη Τεργέστη, σε ένα περιβάλλον με ποικιλόμορφη και πλούσια σε χρώματα φύση, η παραμονή στη Βενετία, οι σπουδές της στο Τορίνο καθώς και οι σχέσεις της με τη Σίφνο – ένα ελληνικό κυκλαδίτικο νησί που το χαρακτηρίζει η προγονική κληρονομιά του κυκλαδικού πολιτισμού – ενέπνευσαν και επηρέασαν την τέχνη της.
Από τα μαθητικά χρόνια φαίνεται το ταλέντο της στη ζωγραφική, με επιτυχίες σε διοργανώσεις για νέους καλλιτέχνες σε εθνικό επίπεδο. Παρακολούθησε την Ακαδημία Καλών Τεχνών Αλβερτίνα (Accademia Albertina di Belle Arti) του Τορίνο με δάσκαλο τον Felice Casorati από το 1939 έως το 1943, περίοδο που σηματοδότησε την καλλιτεχνική της πορεία. Είναι πτυχιούχος της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Τεργέστης. Εργάστηκε ως βοηθός στην έδρα Ιστορίας της Τέχνης του Πανεπιστημίου Τεργέστης. Το 1948 συμμετείχε στην ΧΧΙV Biennale της Βενετίας και στην V Quadriennale της Ρώμης όπου έλαβε διακρίσεις και βραβεύσεις.
Από το 1953 έως το 1960 η Αλίκη Ψαχαροπούλου δίδαξε ζωγραφική στο Λαϊκό Πανεπιστήμιο Τεργέστης. Δίδαξε επίσης Ιστορία της Τέχνης σε διάφορα λύκεια και σχολές Καλών Τεχνών στη Βενετία και στο Ούντινε, καθώς και στο Κλασικό Λύκειο «Petrarca» της Τεργέστης. Κατά τη δεκαετία του ’80 δίδαξε στο Πανεπιστήμιο Τρίτης Ηλικίας.
Ατομικές εκθέσεις της έχουν παρουσιαστεί σε Νεάπολη, Ρώμη, Τορίνο, Μιλάνο, Βενετία, Πάντοβα, Λιβόρνο, Τεργέστη, Γένοβα, Παρίσι, Μαδρίτη, Βιέννη, Βαρκελώνη, Λουμπλιάνα, Στοκχόλμη, Αθήνα, Πειραιά, Μάριμπορ κ.α.
Το 2008 ο Δήμος Τεργέστης τής απένειμε το βραβείο «Sigillo Trecentesco» της πόλης της Τεργέστης.
Η καλλιτεχνική πορεία της Αλίκης Ψαχαροπούλου ξεκίνησε με ποικιλία θεμάτων, όπως γυμνά, τοπία, νεκρές φύσεις και πορτρέτα, στα οποία αντικατοπτρίζεται η έμφυτη ικανότητά της να απαθανατίζει στιγμές και η αναζήτησή της στις μυστικές πλευρές της ανθρώπινης ψυχής. Στις αρχές της δεκαετίας του ’50 η ζωγράφος πλησίασε σε μετακυβιστικές εκφράσεις, οι οποίες χαρακτηρίζονται από ελαφρώς φλεβοχρωματισμένες παλμικές κινήσεις και ανήσυχους χρωματισμούς. Στη δεκαετία του ’70 αναπτύσσει την πρώτη έντονη εξπρεσιονιστική της έκφραση με τη διακοσμητική τέχνη (ναυτικές διακοσμήσεις μεγάλων υπερωκεάνιων: Conte Biancamano, Raffaello, Oceania κ.λπ.) και ειδικά θέματα όπως η αγιογραφία, με χαρακτηριστικό παράδειγμα το έργο «Η οροφή της Παρθένου», 1980, 28 τ.μ., που διακοσμεί την εκκλησία Cessalto στο Τreviso, καταλήγοντας σήμερα σε μία νέα μορφή Νεορεαλισμού.

Αναφερόμενος στην καλλιτεχνική πορεία της Αλίκης Ψαχαροπούλου ο γνωστός κριτικός τέχνης Vittorio Sgarbi σημειώνει: «Η Αλίκη Ψαχαροπούλου έχει την ικανότητα να συνταιριάζει το μετακυβιστικό με το εξπρεσιονιστικό στυλ… Ο μορφωτικός ρόλος της Ψαχαροπούλου, προς όφελος της νέας γενιάς της Τεργέστης, συνέβαλε καθοριστικά στην επιβεβαίωση της εξέλιξης του «Ιταλιανισμού» της τοπικής τέχνης κατά τις προηγούμενες δεκαετίες, σηματοδοτώντας μία νέα απεικόνιση, «ουδέτερη», ανοιχτή σε πιθανές εξελίξεις των παραινέσεων όχι μόνο της ιστορικής Αβανγκάρντ, αλλά και της απεικόνισης της στιγμής (άμορφης)… η ζωγραφική της Ψαχαροπούλου άλλαξε και έχει πλέον έναν προσωπικό τρόπο, σαν να πρόκειται για μυστικό ημερολόγιο, που συγκεντρώνει την επιρροή από την προ-κολομβιανή Αμερική, η οποία ηθελημένα είναι γεμάτη «γραμματικά λάθη», δίνοντας έμφαση στην απόδοση της έκφρασης, στα ζωηρά χρώματα και στην πυκνότητα του υλικού».
(Από τη μονογραφία «Αλίκη Ψαχαροπούλου», Εκδόσεις Della Laguna, Ιούλιος 2003.)

Τεργέστη, Sala Giubileo – Filoxenia (Via Mazzini, 3)
Εγκαίνια: Παρασκευή, 27 Μαρτίου 2015, 17.00
Διάρκεια: 28 Μαρτίου – 11 Απριλίου 2015
Ώρες λειτουργίας: Δευτέρα – Σάββατο, 16.30-19.30